Μάθετε να διαβάζετε σωστά τις ετικέτες τροφίμων

Oι ετικέτες στα τρόφιμα σας βοηθούν να ενημερώνεστε πριν επιλέξετε κάποιο από αυτά και αποφασίσετε αν θα το συμπεριλάβετε στη διατροφή σας. Πριν αγοράσετε τρόφιμα, ίσως να θέλετε να ελέγξετε αν χρησιμοποιήθηκαν τρόποι ώστε να αυξηθεί η παραγωγή τους και, αν πράγματι συνέβη αυτό, πόσο ασφαλείς είναι οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν.

Νόμοι για τις ετικέτες τροφίμων.

Σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τους Κανονισμούς για τις Ετικέτες των Τροφίμων

(1970) καθιερώθηκαν προδιαγραφές για την περιεκτικότητα των προϊόντων σε ενέργεια, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Έως τα μέσα του 1980, οι παρασκευαστές τροφίμων είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν τις ετικέτες θρεπτικών ουσιών στα προϊόντα ως εμπορικό εργαλείο. Αυτό, σε συνδυασμό με την πίεση από επαγγελματίες του τομέα υγείας και καταναλωτές, οδήγησε στη θέσπιση και άλλων νόμων.

Η σήμανση είναι υποχρεωτική μόνο όταν αναφέρεται στην ετικέτα ότι ένα τρόφιμο περιέχει θρεπτικές ουσίες.

Τι υπάρχει σε μια ετικέτα;

Εκτός από την ονομασία του προϊόντος, όλες οι ετικέτες θα πρέπει να αναγράφουν τα συστατικά, την ημερομηνία λήξης, τα πρόσθετα με το γράμμα Ε και αριθμούς, και πληροφορίες για τις θρεπτικές ουσίες που περιέχει.

Ονομασία

Όλα τα προσυσκευασμένα τρόφιμα και πολλά από αυτά που δεν έχουν συσκευαστεί εκ των προτέρων, πρέπει να φέρουν στην ετικέτα την ονομασία του τροφίμου. Κάποια τρόφιμα έχουν εμπορικές ονομασίες, ενώ άλλα έχουν ένα περιγραφικό όνομα.

Η ονομασία θα πρέπει να προσδιορίζει ακριβώς το περιεχόμενο, ώστε να διακρίνεται το τρόφιμο από άλλα προϊόντα. Υπάρχουν εξαιρέσεις, μεταξύ των οποίων όλα τα μη αποφλοιωμένα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, τα καρυκεύματα, το τυρί και το βούτυρο.

Oι ονομασίες δεν θα πρέπει να παραπληροφορούν για παράδειγμα, στο γλυκό με τυρί και κεράσι (τσιζ κέικ), η γεύση του είναι απαραίτητο να προέρχεται κυρίως από αληθινά κεράσια. Το άρωμα από κεράσι, από την άλλη πλευρά, σημαίνει ότι το άρωμα του προϊόντος είναι τεχνητό.

Συστατικά

Στα περισσότερα τρόφιμα, τα συστατικά πρέπει να αναγράφονται κατά φθίνουσα σειρά ανάλογα με το βάρος τους. Το νερό δεν περιλαμβάνεται πάντα, διότι συχνά θεωρείται φυσικό συστατικό του τροφίμου, εκτός και αν εμπίπτει σε προβλέψεις της νομοθεσίας.

Η πληροφόρηση στην ετικέτα.

Βάσει νόμου, οι ετικέτες στα τρόφιμα πρέπει να παρέχουν στον καταναλωτή συγκεκριμένο είδος πληροφοριών. Oι τελευταίες περιλαμβάνουν την ονομασία του προϊόντος, τα συστατικά (αναγραφόμενα κατά φθίνουσα σειρά ανάλογα με το βάρος τους) και λεπτομέρειες για τις θρεπτικές αξίες.

Πώς πρέπει να διαβάζονται οι ετικέτες.

Οι ετικέτες αποτελούν μια πλούσια πηγή πληροφοριών, σε ό,τι αφορά την προστασία της υγείας αλλά και της τσέπης των καταναλωτών. Αρκεί εκείνοι να γνωρίζουν να τις «αποκρυπτογραφούν».

Όλες οι ετικέτες τροφίμων πρέπει να παρέχουν στον καταναλωτή συγκεκριμένες πληροφορίες, μεταξύ των οποίων:

Ονομασία προϊόντος και προέλευση

Καθαρό βάρος

Στοιχεία εταιρείας

Ημερομηνία λήξης

Σε τρόφιμα που έχουν διάρκεια ζωής μεγαλύτερη από τρεις μήνες, πρέπει να αναγράφεται ο μήνας και το έτος μέχρι το οποίο θα πρέπει να καταναλωθούν, ενώ σε τρόφιμα με διάρκεια ζωής μικρότερη των τριών μηνών, πρέπει να αναγράφεται η ημέρα και ο μήνας μέχρι τον οποίον μπορούν να καταναλωθούν.

Συστατικά. Τα συστατικά που περιέχονται αναγράφονται κατά σειρά προτεραιότητας, ανάλογα με το βάρος τους (τα συστατικά μεγαλύτερης περιεκτικότητας αναγράφονται πρώτα). Στην ετικέτα αναγράφονται όλα τα θρεπτικά συστατικά του προϊόντος, συνήθως ανά 100 γραμμάρια. Το νερό, επειδή θεωρείται φυσικό συστατικό του τροφίμου, δεν αναγράφεται πάντα – εκτός εάν ξεπερνά το 5% του βάρους του προϊόντος ή εάν σχετίζεται με προβλέψεις συγκεκριμένης νομοθεσίας.

Διατροφικά Στοιχεία. Οι πληροφορίες αφορούν την ενέργεια, τις πρωτεΐνες, τα λίπη, τους υδατάνθρακες, τις φυτικές ίνες, τα άλατα, τα σάκχαρα, τις βιταμίνες και τα μέταλλα και, συνήθως, αναφέρονται σε αναλογίες που αντιστοιχούν στην ποσότητα των 100 γραμμαρίων.

Χημικά πρόσθετα – «E». Τα πρόσθετα χημικά χρησιμοποιούνται κυρίως για να προσδώσουν καλύτερη γεύση, χρώμα ή άρωμα στα τρόφιμα ή μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Ο κωδικός «E» έχει θεσπιστεί από την E.E. για να δηλώνει την ύπαρξη ενός εγκεκριμένου χημικού προσθέτου (χρωστικές, συντηρητικά, αντιοξειδωτικά, σταθεροποιητές). Λόγω της ύπαρξης πάρα πολλών ειδών εγκεκριμένων χημικών προσθέτων, κάθε φορά δίπλα στο «E» αναγράφεται και ένας αριθμός, που προσδιορίζει επακριβώς για ποιο είδος χημικού προσθέτου πρόκειται: π.χ. «E45», «E21», «E112». Παρόλο που τα «E» είναι εγκεκριμένα από την E.E., καλό είναι να αποφεύγονται, καθώς όσο περισσότερα αναγράφονται στην ετικέτα ενός τροφίμου, τόσο λιγότερο «φυσικό» το καθιστούν.

Εάν στη συσκευασία του προϊόντος συναντήσετε το γράμμα Ε, ακολουθούμενο από ένα τριψήφιο νούμερο, τότε πρέπει να γνωρίζετε ότι τα νούμερα:

Από 100 έως 199 αφορούν χρωστικές ουσίες.

Από 200 έως 299 αφορούν συντηρητικά.

Από 300 έως 399 αφορούν αντιοξειδωτικά.

Από 400 έως 499 αφορούν σταθεροποιητές.

Τι πρέπει να προσέχουμε στις ετικέτες των τροφίμων;

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει υποχρεωτική η αναγραφή διαιτητικών πληροφοριών στις ετικέτες των τροφίμων.

Οι κατασκευαστές τροφίμων βλέπουν τις ετικέτες ως μια επινόηση για να σας πείσουν να αγοράσετε το προϊόν τους, αντί για το προϊόν ενός ανταγωνιστή. Απλά περπατήστε στο διάδρομο των δημητριακών την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε το σούπερ μάρκετ, και προσέξτε τον απίστευτα μεγάλο αριθμό των επιλογών σας. Οι υπεύθυνοι φορείς καθιέρωσαν την ετικέτα διατροφικής επισήμανσης στην οποία καταχωρούνται τα βασικά θρεπτικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται σε ένα προϊόν, για να βοηθήσουν τους πολίτες να κάνουν σωστές διατροφικές επιλογές. Ειδικές ρυθμίσεις υπάρχουν για τρόφιμα που απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών και διαφορετικές για παιδιά ηλικίας κάτω των 4.  Επίσης η παροχή διατροφικών πληροφοριών είναι προς το παρόν προαιρετική για πολλές ωμές τροφές, όπως τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και το ψάρι.

Όταν κάποια ετικέτα τροφίμου γράφει: «\\\\\\\Χωρίς χοληστερίνη\\\\\\\» αυτό σημαίνει ότι το προϊόν δεν περιέχει χοληστερίνη, αλλά θα πρέπει να ξέρετε ότι μπορεί να περιέχει κορεσμένο (ζωικό) λίπος, κάτι το οποίο επίσης ανεβάζει την χοληστερίνη στο αίμα. Το να βρίσκετε λοιπόν το λίπος, τη χοληστερόλη ή το αλάτι που περιέχεται στα τρόφιμα, σημαίνει ότι θα πρέπει να διαβάζετε τις ετικέτες τους.

Ετικέτα διατροφικής επισήμανσης

Διαβάζοντας τις ετικέτες συσκευασμένων τροφίμων μαθαίνετε περισσότερα για ένα τρόφιμο. Οι ετικέτες εκφράζονται συνήθως σε θερμίδες (Kcal) που παίρνετε καταναλώνοντας 100 γραμμάρια από το προϊόν που έχετε αγοράσει, όπως φαίνεται στο παράδειγμα της διπλανής εικόνας.

• Δώστε προσοχή στην περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, που μπορεί να κάνουν κακό στη καρδιά σας ιδιαίτερα εάν η χοληστερόλη σας είναι αυξημένη.

• Προσέξτε στην ποσότητα νατρίου. [Σ.Η.Π.: 2 γραμμάρια]

• Οι διαιτητικές ίνες είναι χρήσιμες για τον οργανισμό. Είναι αναγκαία η ύπαρξη τους για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.

• Όσον αφορά τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία, και αυτά αναγράφονται ως το ποσό που λαμβάνει κάποιος καταναλώνοντας 100 γραμμάρια αυτού του προϊόντος. Τα ποσοστά που παρουσιάζονται αφορούν το ποσό από τη Συνιστώμενη Ημερήσια Ποσότητα (Σ.Η.Π.) που προσλαμβάνετε καταναλώνοντας 100 γραμμάρια αυτού του προϊόντος. Για παράδειγμα τρώγοντας 100 γραμμάρια του προϊόντος που αναγράφεται στη διπλανή εικόνα λαμβάνετε το 169% της ποσότητας Βιταμίνης Ε που πρέπει να προσλαμβάνετε ημερησίως.

Συστατικά

Τα τρόφιμα πρέπει να έχουν στην ετικέτα μια λίστα με τα συστατικά που περιέχουν. Οι ετικέτες των τροφίμων πρέπει να γράφουν τα συστατικά των προϊόντων με σειρά Βάρους, συστατικό που περιέχεται στη μεγαλύτερη ποσότητα αναγράφεται πρώτο. Το συστατικό που περιέχεται στη μικρότερη ποσότητα αναγράφεται τελευταίο. Οπότε για να αποφύγετε τα πολλά λιπαρά ή τα κεκορεσμένα λιπαρά οξέα, περιορίστε την χρήση των προϊόντων που αναγράφουν λίπος ή λάδι πρώτα, ή που αναγράφουν πολλά λιπαρά ή συστατικά λαδιού.

Διαβάζετε τις ετικέτες προσεκτικά. Μπορεί αρχικά να μοιάζει δύσκολο ή βαρετό, αλλά τελικά μπορεί να αποδειχτεί ενδιαφέρον και διασκεδαστικό.

Προαιρετικά εαν θέλετε να βάλετε και αυτές τις στήλες.

Όταν στη συσκευασία του προϊόντος συναντήσετε το γράμμα E ακολουθούμενο από ένα τριψήφιο νούμερο, τότε πρέπει να γνωρίζετε ότι τα νούμερα:Aπό 100 έως 199 είναι χρωστικές Aπό 200 έως 299 είναι συντηρητικά Aπό 300 έως 399 είναι αντιοξειδωτικάAπό 400 έως 499 είναι σταθεροποιητές

Πολύ συχνά συναντάμε στις διατροφικές ετικέτες τροφίμων, μερικές λέξεις:

Ελεύθερο θερμίδων ή χωρίς θερμίδες.

Τα τρόφιμα αυτά έχουν λιγότερο από 5 θερμίδες ανά μερίδα.

Χωρίς λίπος ή ελεύθερα λίπους [\\\\\\\"χωρίς προστιθέμενο λίπος\\\\\\\" και \\\\\\\"μηδενικό λίπος\\\\\\\"]

Τα τρόφιμα αυτά περιέχουν περίπου 0.5 g λίπους ανά μερίδα.

Ελεύθερα χοληστερόλης ή χωρίς χοληστερόλη

Στα τρόφιμα αυτά υπάρχουν λιγότερα από 2 mg χοληστερόλης, ενώ θα πρέπει επίσης να περιέχουν λιγότερα από 2 g κορεσμένου λίπους ανά μερίδα.

Τρόφιμα φτωχά σε άλατα νατρίου

Ενδείκνυται για δίαιτες φτωχές σε αλάτι. Η κατανάλωση μιας συγκεκριμένης ποσότητας των προϊόντων αυτών σας δίνει τη μισή ποσότητα νατρίου απ\\\\\\\’ ότι το κανονικό προϊόν.

Ανάλατα ή χωρίς επιπρόσθετο αλάτι.

Δεν έχει προστεθεί αλάτι στα τρόφιμα αυτά.

Προϊόντα μειωμένων θερμίδων, λίπους, χοληστερόλης ή νατρίου

Το τρόφιμο έχει τουλάχιστον 25% λιγότερο λίπος, χοληστερόλη, θερμίδες ή νάτριο από το αντίστοιχο κανονικό τρόφιμο.

Προϊόντα διαίτης.

Τα προϊόντα αυτά είναι είτε χαμηλής είτε μειωμένης περιεκτικότητας σε θερμίδες ή να προορίζονται για κάποια άλλη ειδική χρήση σε ένα διαιτολόγιο.

Προϊόντα light

Αυτό σημαίνει ότι το τρόφιμο έχει 1/3 λιγότερες θερμίδες ή 1/2 λιγότερο λίπος ή 1/2 λιγότερο νάτριο απ\\\\\\\’ ότι το κανονικό τρόφιμο. Προσέξτε γιατί ο όρος \\\\\\\»light\\\\\\\» μπορεί να αναφέρεται στο χρώμα ή στην υφή του τροφίμου.

Υγιεινά τρόφιμα

Τα τρόφιμα αυτά είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ολικό λίπος και κορεσμένο λίπος. Επιπρόσθετα δεν πρέπει να περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα χοληστερόλης ή νατρίου, απ\\\\\\\’ ότι συστήνει ο οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων. Η ονομασία αυτή δε σημαίνει ότι το τρόφιμο δεν περιέχει ζάχαρη, ούτε επίσης ότι είναι απαραίτητα κατάλληλο για το διαιτολόγιο σας.

Φυσικά τρόφιμα

Προσέχετε αυτόν τον όρο. Δεν υπάρχει ακόμη σαφής χαρακτηρισμός του τι σημαίνει \\\\\\\»φυσικό\\\\\\\». Το φυσικό δεν έχει καμιά σχέση με το υγιεινό.

Υδρογονωμένα ή μερικώς υδρογονωμένο λίπος.

Αυτό σημαίνει ότι το ακόρεστο λίπος έχει γίνει με προσθήκη υδρογόνου πιο κορεσμένο, έτσι ώστε να είναι στερεό σε θερμοκρασία δωματίου.

Συσκευασμένα σε νερό

Οι κονσέρβες τόνου ή σολωμού με νερό αντί για λάδι, περιέχουν λιγότερο λίπος.

Αλεύρι σίτου (wheat flour)

Αυτό αναφέρεται στο άσπρο αλεύρι και όχι στο αλεύρι ολικής αλέσεως. Τα ολικής αλέσεως τρόφιμα είναι καλύτερες επιλογές, γιατί περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες.

http://www.inka.gr